Renske Visser

Zijn dorp lag een kilometer van de grens met Guinee. Daar vluchtte hij heen. Een man die zijn vader gekend had, hielp hem om met een boot naar Europa te komen.
In Nederland werd hij naar het Aanmeldcentrum Rijsbergen gebracht waar begin 2002 de procedure startte voor een verblijfsvergunning. De tolk stelde zijn geboortedatum vast op 16 april 1984. Volgens de IND was hij 21 jaar, uit de leeftijdstest bleek: 15 jaar.
Omdat de problemen in Sierra Leone bekend waren, kregen de inwoners vanaf eind jaren negentig asiel in Europa. Er waren vluchtelingen die begrijpelijkerwijs, maar onterecht beweerden ook daarvandaan te komen. Nadien werden Sierra Leoners bij voorbaat gewantrouwd. Dat overkwam ook D. Dankzij een advocaat kreeg hij een vergunning voor 3 jaar. Hij zocht werk en volgde de Inburgeringscursus.
Enkele jaren na de oorlog verklaarde Nederland Sierra Leone veilig, waarna D’s vergunning werd ingetrokken. Hij zocht hulp bij het Steunpunt Alleenstaande Minderjarige Asielzoekers (AMA). In 2007 startte een procedure tegen intrekking waarbij hij een taalanalyse moest ondergaan. Omdat hij dezelfde taal spreekt als de bevolking van Guinee, zijn buurland, concludeerde de IND dat hij gelogen had. Hij verloor alles en werd dakloos.
D verstaat het Krio, de voertaal van zijn land, maar spreekt het niet. Het Krio is een verzameling Creoolse talen van voormalige tot slaaf gemaakten die na de afschaffing van de slavernij naar Sierra Leone zijn uitgeweken. D komt uit een gebied waar de oorspronkelijke bevolking woont die verwant is aan inwoners uit buurlanden.
Vanaf 2010 kreeg hij via het AMA enige financiële ondersteuning. Een nieuwe procedure leidde in 2013 tot een verblijfsvergunning, omdat een advocaat zich had bekommerd om D die zich zorgen maakte over zijn zwangere vrouw.
D zocht en vond voor zijn gezin een huis en werk, slaagde voor de Inburgeringscursus en diende een naturalisatieverzoek in. Vanaf 2016 volgde hij de opleiding tot geestelijk verzorger aan de Islamic University of Applied Sciences in Rotterdam. D was en is actief bij Vluchtelingenwerk als tolk, vertrouwenspersoon en bemiddelaar voor vluchtelingen uit West-Afrika. De opleiding eindigde in 2019, omdat de universiteit werd opgeheven.
In 2024 verblijft D 22 jaar in Nederland. Al wordt zijn verblijfsvergunning elke 5 jaar verlengd, de onzekerheid of hij definitief bij zijn vrouw en kinderen mag blijven duurt voort, zolang hij niet genaturaliseerd is. In maart heeft de Raad van State geoordeeld dat de IND de beslissing moet heroverwegen, of dat leidt tot naturalisatie.

Mensensmokkelaars zetten hem in Malaga op de bus naar Luik, paspoorten werden afgenomen en weggegooid. In Luik nam de Duitse kennis J mee naar zijn dorp. J: ‘Het was een uur of zes. We gingen meteen eten. Zijn Duitse vrouw heb ik niet gezien. Na het eten vroeg hij of ik een biertje lustte, hij zei: “Ik heb tegen mijn vrouw gezegd dat je alleen een paar uurtjes komt. Als ik de waarheid had verteld, had je geen minuut kunnen blijven – een illegaal in huis is strafbaar. Ik breng je naar het station.”’ Een Ghanese familie haalde hem van Amsterdam Centraal. Samen met hen werkte hij 8 maandenlang op een bloemenveiling. Via een brief van de pastor in Nigeria voor de pastor in Scheveningen vertrok D naar een AZC, hij kreeg een advocaat toegewezen die hem verwees naar een psycholoog waarna hij om medische redenen statushouder werd, later omgezet in een verblijf voor onbepaalde tijd. J deed afstand van zijn Nigeriaanse nationaliteit om Nederlander te worden, studeerde 2 jaar aan de Haagse Hogeschool om zijn vak als verpleegkundige te mogen uitoefenen en werkte in verschillende ziekenhuizen.
In 2022, J was getrouwd en had 3 kinderen, werd kanker gediagnosticeerd. Van de behandelingen draaide hij zo door dat zijn vrouw en kinderen bang voor hem werden en zijn vrouw hem op straat zette. Wat meespeelde was dat hij beschuldigd was als fraudeur en met een onoplosbare schuld zat van € 50.000,-. Terminaal ziek en in de war leefde hij als dakloze op straat. Via het Daklozenloket werd hij in RespijtHuis HouseMartin geplaatst. ‘De liefde, de gastvrijheid, het werd ineens weer licht!’ Na de gebruikelijke 2 weken werd hij overgeplaatst naar het hospice van de noodopvang. Hij lag er met nog 3 dakloze terminale patiënten op een kamer. ‘De doden bleven soms een hele nacht naast ons liggen.’ Na een bloedonderzoek en een nieuwe scan riep de oncoloog: ‘U bent schoon!’
Hij werd erkend als gedupeerde van de toeslagenaffaire. De excuusbrief van Rutte was het bewijs dat hij niet gefraudeerd had. Hij ziet zijn kinderen weer, heeft een kamer gevonden en doet veel vrijwilligerswerk. Zijn werk bouwt hij langzaam weer op. ‘God, hoe kan dit, denk ik vaak. Ik heb geen verklaring. Wonderen bestaan. Nog steeds!’